Abonneer:
Sphinx
Gepost op September 10, 2007 door Oxysept
Van alle gedachten die mij op zaterdagnacht om 3.50 uur overvallen, is dit de meest recente: sinds wanneer is het broodje shoarma onderdeel van onze joods-christelijke-islamitische cultuur? Begin jaren tachtig? Eind jaren zeventig? Misschien dat een Maarhoewashet-lezer van boven de veertig mij uitsluitsel kan geven in dezen. Ik vroeg mij dit afgelopen zaterdagnacht om 3.50 uur af toen ik met Maarhoewashet-collega Remment een broodje shoarma zat te eten in Grillroom Sphinx aan de Biltstraat. We hadden een gezonde trek van de hele avond plaatjes draaien in café De Stad – Remments trek was zelfs nog gezonder dan de mijne: hij nam een grote shoarma, ik een kleine.
Toen ik achttien jaar geleden iets met computers ging studeren in het Groningse stadje G., belandde ik daar in wat achteraf gezien als de hoogtijdagen van de laat-Egyptische, vroeg-Byzantijnse shoarmacultuur beschouwd kan worden. Elke stapavond werd afgesloten met een broodje shoarma en voor zo’n compacte maaltijd hoefde je nooit ver te lopen, want kroegen en shoarmatenten wisselden elkaar netjes af in het straatbeeld. Een broodje shoarma kostte toen vier gulden vijftig, maar ik mag het van Maarhoewashet-collega Nolet niet meer over guldens hebben. Tegenwoordig kost een broodje shoarma vier euro vijftig, tenminste, dat betaalde ik zaterdag voor mijn kleine lamsshoarma. (De grote portie van Remment ging weg voor zeven euro.)
Het broodje shoarma begint volgens mijn kwalitatieve marktonderzoeken de laatste jaren flink terrein te verliezen aan de Turkse pizza en de döner kebab. Daarom beschrijf ik voor het nageslacht nog maar even hoe en wat. Het eten van een broodje shoarma dient volgens De Dikke Oxysept op de volgende wijze te geschieden: uit een houten bakje, met een paar repen ‘frisse ijsbergsla’ erbij en afhankelijk van je mate van dronkenschap veel of weinig witte saus, die door het leven gaat als knoflooksaus. Essentieel voor een esthetisch verantwoorde opmaak van het broodje shoarma is ook het gebruik van rode saus, die door het leven gaat als rode saus. Zo eten we al jaren shoarma, en daar is niks mis mee, net als er met de gulden niks mis was.
U zult wel denken, wat zit die dikke Oxysept toch slaapverwekkend uit te weiden over zijn oninteressante vormende jaren in het Groningse stadje G., de correcte naam van rode saus en zijn bijna fascistoïde verlangen naar de gulden? Laat hem eens tot de kern van de zaak komen! Voor de draad ermee! Hoe smaakt die shoarma van Grillroom Sphinx! Welnu, ik draai natuurlijk niet voor niets om de hete brij heen. Ik heb namelijk geen flauw idee hoe een broodje shoarma smaakt. Dat komt omdat ik altijd half of helemaal dronken ben als ik het eet en mijn smaakpapillen dientengevolge half of helemaal buiten werking zijn. Wat mij betreft zit ik dus gewoon gekruide Quorn te eten – ik proef toch niks.
Waarom bezoek ik dan toch geregeld Grillroom Sphinx? Dat komt door hun geheime wapen, zo krachtig en doeltreffend dat ze er elke zesdaagse shoarmaoorlog mee kunnen winnen: de rode uiensaus. Let wel: ik heb het hier dus niet over de rode saus, maar over de rode uiensaus. In de meeste shoarmatenten hebben ze die saus niet (in de meeste shoarmatenten hebben ze als derde saus whiskysaus, die overigens helemaal niet naar whisky smaakt, daar zou Frits Bom eens wat aan moeten doen, o nee, die is tegelijk met de gulden verdwenen). De rode uiensaus van Grillroom Sphinx is zo pittig dat hij zelfs door mijn verdoofde smaakpapillen nog wordt geregistreerd. Lekker hoor. Ja, een portie rode uiensaus van Grillroom Sphinx, daar kun je me midden in mijn slaap voor wakker maken. En voor een mooi, knisperend blauw briefje van tien gulden.
Ambiance: 7
Smaak rode uiensaus: 9
Bediening: 7
Prijs/kwaliteit: 7
het zijn dus geen rode uien, maar gewone uien in een rode saus 😉
soort van ingredienten:
Olie
water
tomatenpuree
Ui!!!
peper
peterselie
zout
volgens mij is het een van oorsprong Turkse saus…
Olaf
Gezien mijn persoonlijke voorkeur voor de hoeveel witte saus ben ik altijd dus dronken!
Of zou het een genetische afwijking in het geslacht der Mantels zijn?
Voorgesteld aan de falafel en shoarma door een Israelische kennis uit Mokum was ik verheugd toen eind jaren zeventig op de Lijnmarkt een shoarmazaak kwam (Jerusalem??? – op de plaats waar nu de Baas zit). Inderdaad een waardige aanvulling op de ‘late night snack’, en dan denk ik aan het broodje hamburger met satésaus van broodje Sjaak op de Ganzenmarkt. Henk Vonhoff of zijn chauffeur kwam dat daar regelmatig halen.
Van een horecakenner op het terras van cafe De Stad hoorde ik laatst dat bovengenoemde shoarmazaak aan de Lijnmarkt idd de eerste van Utrecht was.
Daar houden we het voorlopig dus even op, tot er eventueel geheime Mossad-documenten opduiken die anders beweren!
Ik kan mij ook nog herinneren dat ik een jaar of 12 was toen de shoarma zijn intrede deed in het Nederlandse snack-wezen, dus dat moet inderdaad eind jaren 70 geweest zijn, zoals anoniem hierboven al opmerkte.
Vreemde naam trouwens, anoniem…
Dank u zeer, anoniem en Peter Staart! Ik gokte zelf op begin jaren tachtig, maar eind jaren zeventig dus al shoarma aan de Lijnmarkt. Anoniem: is u toevallig de chauffeur van Henk Vonhoff?
Peter Staart: info, dat is pas een rare naam!
Chantal Ophoff hier. Door dat moderne gedoe vergeet ik telkens hoe ik moet inloggen. Ik kan me herinneren dat we na een concert van Tuxedomoon in Parkzicht Rotterdam (nu een sjiek restaurant geloof ik) in 1981 shoarma gingen eten. Ik sloeg het af. Mijn eerste broodje was in 1984. Dus het moet eidn jaren zeventig zijn. Het is me wel opgevallen dat het sperma van een man na het ledigen van een bakje knoflooksaus naar knoflook gaat smaken. Dat is geen uitnodiging voor Oxy voor een onderzoek naar rode uiensaus.
Ik wist niet dat je al zo oud was, Chantal! Zouden die anti-rimpelcremes dan toch werken, in tegenstelling tot wat Sunny Bergman beweert?
Denken jullie bij perma(link) ook altijd aan witte saus?
Tijd geleden dat ik huize sphinx heb bezocht. ‘Vroeger’lag dat nog op de terug weg naar huis. Vroeger is relatief dan. Daar ik de 40 nog lang niet gepasseerd ben 🙂
Tegenwoordig ben ik aan de pita-kaas met sambal. Bij bolleke. Ligt namelijk tegenover de (sinds kort verpeste) kneus.
Chantal hier
@Oxy: jij weet zeker niet wat de beste antirimpelcreme is die er bestaat? Zelfs Barbra Cartland wist het.
Aambeienzalf?
Hr Kuhlkast: volgens mij heeft Remment nog steeds het domein http://www.spermalink.nl in zijn bezit!
http://www.spermalink.nl is te koop voor elk bod boven de 20 euro!
@ Chantal … Hsi Lai, in westerse kringen ook wel De Witte Tijgerin genaamd is de beste anti rimpel creme!
Zit vol vitamine c, fosfor, calcium en ijzer, en heeft zelfs antibiotische eigenschappen, met een hoge concentratie aan eiwit
Laat het opdrogen op het gezicht: het sluit de porieen, verstrakt en verkleind rimpels en de huidcellen worden gevoed zodat huid licht schoon en glad aanvoelt!!
Kar calling!
Het broodje shoarma/rode uiensaus is 2x genieten voor 1 prijs:
1e keer tijdens het met dronken hoofd nuttigen er van (…en doet er nog maar een bietje ekstra saus bij!)
En dan de 2e keer na het ontwaken met een heftige kater en zure opripsingen waar een rode uiensaus nasmaakje aan zit….
Nauwkeurig onderzoek heeft mij geleerd dat de eerste shoarma maffia zaken in winter 1979/1980 in het Hollandsche de kop opstaken. Volgens mij had dat ook iets te maken met het omver werpen van het regime van de Sjah, de opkomst van ayatollah Khomeini, de gijzeling van de Amerikaanse ambassade in Teheran en de stroom Iraneesche vluchtelingen die ons land overspoelde.
Iemand trouwens ooit uitgezocht waar al die verschillende schrijfwijzen voor shoarma/shawarma/swarmha/sjowarma vandaan komen? Misschien iets te maken met verschillende farsi dialecten?
Ben benieuwd!
uw dw.
Kar van Cévitam
Slik je wel je medicijnen? Rode uien-/knoflooksaus helpt echt niet tegen paranoia.
Waar exact ziet u de paranoia? Ik vind het wel een helder verhaal van de heer Van Cevitam!
Van de laatste regel in deze wiki worden we een klein beetje wijzer…
http://nl.wikipedia.org/wiki/Shoarma
Denk dat Remment de volgende keer een Kapsalon bestelt in de Sphinx!
Damn! Een kapsalon! Mijn koninkrijk voor een kapsalon!
Dus wat leren we van deze Wiki-wijsheid? Altijd duidelijk articuleren met het dronken hoofd en klip en klaar vragen om sho-ar-ma, mocht je verkeerd verstaan worden dan zit je opeens met een groot bord Bulgaarsche goulash voor je neus…
KAR.
Ach, van een lekker bord Bulgaarse goulash is nog nooit iemand doodgegaan!
Wat te denken van de shoarma-pizza? De joods-christelijke-islamitische traditie verenigd in één gerecht. Ella Vogelaar schijnt het elke avond op tafel te zetten.
@ Chantal: ik woon al en tijdje in het Rotteramse stadje R. en ij mijn weten kon je in die tijd in Parkzicht genshoarma krijgen, wel droks!!!
Sinds die tijd kom ik graag in de Witte Withstraat. In die tijd was, zoals Oxy al aangaf in zijn relaas over min geboortestad G., de straat redelijk evenredig rdeeld in penosebars en shoarmazaken, wel 12 in getal!
Tegenwoordig woon ik ik in dit middelput van cultureel R. en het aantal witte saus-zaken is gereduceerd tot 2. Toch jammer….
Jezus, ik lijk ook wel dronken!! Toetsnbord error…
@RWPO, ik heb helemaal niet gezegd dat je in Parkzicht shoarma kon krijgen. Ik was daar bij een concert van Tuxedomoon. Die begonnen pas na twee uur omdat zanger Winston Tong een shot heroïne nodig had. Daarna zijn we de stad in geweest. Parkzicht is toch later een sjiek restaurant geweest waar je geen shoarma kunt krijgen?
Jaaaa, Parkzicht is nu A OK! Goed eten, leuk terras met dito drankjes. Even een tip voor de reguliere shoarma-/donerzaak frequenterende stapper: KAPSALON!
Zojuist kwam ik over de Potterstraat, en jawel, nu ook in het Utrechtsche verkrijgbaar: De KaBsalon, groot geadverteerd op het luifelbord van snackbar De Potter.
En, inderdaad…. met een B.
Utrechtsche variant of een kwestie van klokken luiden en klepels zoeken?
Kar.
Lange leidsedwars straat Amsterdam. Grill room Mama. 1977. Volgens mij werd daar de eerste shoarma verkocht door Ed en zijn broer. Beide uit Israel. Ik heb de originele rode uiensaus van. Tomatenpuree peterselie olijfolie peper zout sambal gesnipperd ui geperste knoflook water. Nog steeds de beste. Alleen de geur al. Zet je meteen 41 jaar terug. Niks niet met ketchup of bakken of soja dingen of Turkije. Gewoon de enige echte door beide the broers gemaakte uiensaus. ☺
Kijk, het duurt een jaar of elf, maar dan hebben we ook het antwoord!
Fred, bedankt voor het recept. Ook ik daar na het stappen die goddelijke broodjes gegeten. Was inderdaad in dat jaar dat ik zelfs m’n ouders zo gek kreeg ze te proeven, in de middag dan. 🤣
Ik kwam toevallig op deze site terecht omdat ik een israelische recept zocht. Jeruzalem was de eerste shoarmazaak in Utrecht.Deze zaak was van twee neven van mijn man ( Juda en Ezra) Later hebben ze nog Tel Aviv geopend in de Mariastraat in Utrecht. Wij mijn man ( David) en ik hadden 2 shoarmazaken in Amsterdam 1976 begonnen Haifa op het Gerard Douplein en 1979 Netanya op de Korte Nieuwendijk.. een erg late reactie maar misschien wordt het nog gelezen. Groeten Loesje.
Wat leuk! Dankjewel voor deze leuke reactie Loesje!
Utrecht eerste schoarma zaak inderdaad op de lijnmarkt hoefde je niet meer speciaal in Amsterdam te eten.Wel lange rij en niet in een afwas teiltje.Broodje sjaak ganzenmarkt de beste broodjes zaak vooral na het stappen. Cafe sluiting nog om 2uur.Had toen al het broodje warm vlees in de beste saus a.sterdams belegde broodjes in Utrecht. Toptent beter als Ten besten.